khawvela mihring lo piang chhuakte hi kan inang lo hle a, mifel tak tak an awm laiin misual tak tha duh hauh lo te nen kan leng za a, mifel kan tih thinte pawh hi Pathian hmaah hian kan tling zo lo tih a chiang hle in ka hria..
Kohhrana mi inhmangte pawh hi, kan tling hauh lo a, a thente chu Sakhuanna ngaihsak miah lo te nun dan âwm tawk leka nung kan awm ve tho bawk a.. Misual tak pawh Lei Kohhran huangah chuan a leng tlat a,, Kristian chhungkua atanga seilian ngei pawh kan tling hauh lo a, a mawi zawnga rawngbawltu nih ngat phei chu a fuh lo hle dawn a ni. Chutihrual chuan, Kohhrana inhmang lemlo, An sualna pawh hmuhtur awm chuang si lo, sakhuana te phei chu engah vak ngai chuang lo tam tak an awm ve bawk a, Kha Felna dân anga teh phei chuan, Kohhrana a kûl ataia inhmangte ai chuan an nun pawh entawn tlak zawk tak pawh a ni ve tho mai... A pawimawh chu Thlarau hi chhandam a ni ang em? tih hi a ni. Kha felna ringawt kha chu a tawk mawlh silo a ni, rorelna hma a dinpui tur chuan..
Sakhaw dangte hi ka ngaihtuah fo thin, Felna danah chu Kristiante hian an ne pawh kan ek lo a ni.. Hindu te, Muslimte, Buddhist, Jainism etc.. Heng ho hi ka ngaituah mai mai thina, an Philosophy thenkhat te hi Kristiante philosophy hi nizawk se ka ti fo thin. Hindute pawh hi Milem pathian be mai mai mah nise, an urhsunnate, an taknate, Mandir-a an luh hmaa pawnah an pheikhawk an hlip vek maite hi, a mawi ngawt a ni.. Keini Kristiante tihtur niawm zawk tak niin ka hria. Thuthlung hlui hunah khan hnam sawmpahnih zingah Pathian bawm kha, Levia chite chauhin an khawiha, Puithiam atan a thlan bik an ni.. Kan Pathian hi a fir hle mai si a...
Heng sakhaw dang philosophy-ah chuan rannung chungah ngilhneina te leh Nature an zah dante hi pui tak a ni.. Kan Bible ah chuan Thil siam ropui tak takte chipchiarin kan hmu a, Rome 8-chhoah thil siamte'n an zalen hun an nghahlelh thu kan hmu a,, a kristian zawkte hian kan tih lungngaih ka ring hial zawk a... Jainism & Buddhist te chuan, "Dawt sawi suh(Don't tell a lie) an ti a. Dawt reng reng sawi miahloin an nun an hmang thei a, "engmah that suh (Don't kill anymore) an ti leh mai a. Rannung engmah an tina ngailo a, An invawng at maia, an puithiam (monk) ho phei chu an invawng thianghlim khawp mai, khawvel dânah chuan sawiselna tur an tam lo khawp mai.
Ka Sawi kualta duaha, ka sawi tum ber chu khing felna ringawt atang khian Pathian ram hi a luh theih dawnloh tih hi a ni.. Rome 1-thu uluk taka kan chhiar chuan kan hmu ang a," A thil hmuh theih loh a chatuan thiltihtheihna leh a Pathian zia chu Khawvel siam tirh ata fiah taka hmuhin a awm a, thil siamah chuan alang a ni; chuvang chuan chhuanlamtur an neilo'(Rom 1:20,21). ( He thu hi CHHUANLAM RÊNG I NEI LO VE tiin chipchiarin ka ziak tawha, tunah chuan ti vaklo ta ila). Sawi ang khian Pathian an chawimawi duhlo a, Thilsiamah Pathian a nih zia alang tlat a ni. Chuvangin, he Sakhaw hrang hrangte philosophy hi tha in ropui hle mahse Kristianah an inleta, Isua Krista an neihloh chuan, Khup tinreng Lalpa hmaa kan kun hunah hlauin anla khur zawih zawih dawn a ni...
He khawvel FELNA DÂN ringawt hian chuan min chhandam dawn lo tih a chiang ta hle a ni.. Pharisaite ho pawh kha,, dân lamah chuan an sangin an khirh hle a, a zawm pawh an zawm na ngiang e, Mahse, Isuan kha felna dan leh kherkhiapna ringawt atang khan chhandam an ni dawn lo tih a hria, " Nangni Pharisai vervêkte u," tiin Isua pawh khan a hau ve nasa hle a, a vervêk tel bawk nen,..
'Ka tling ve tawk a ni' tihna kha ISUAN a duh lo hle tih kan hmu a,, kha felna dan kha Vanram kalna atan tling(fit) tawk se chuan, Sakhawdang zawng zawng chu Vanram an kal ngei ang. Mahse, a ni si lo a, Isua Krista thuzawmtute chu mifel anlo nita mai a ni. Lalpa chu fakin awm rawh se. Amen.....
Khawvel tawpa rorelna huna thiamloh changturte kha, mahni fel leh tha inti tawk takte an ni a, a veilam a mite hnenah kumkhaw mei, Diabola leh a tirkhohte tan an buatsaihah chuan min kal bosan rawh u' a ti a... Khang mite khan, thiam thu sawi thei tur tingin rawng an bawl ve a, "Lalpa eng tikah nge riltamin emaw, tuihalin emaw, mikhualin emaw, saruakin emaw, damlohvin emaw, tan inah emaw kan hmuh chia, rawng kan bawl sak loh che?(Mt 25:41-45) an la ti zarh zarh a ni. ISUAN tihian a'n chhang zui a, Kumkhaw hremnaah an kal ang' a ti zui a ni.
HE FELNA DÂN/ LEI FELNA DÂNG ringawt chuan Pa ram kan lût dawn si lo a, Simna thinlung kan put theih nan Thlarau Thianghlimin min sawm reng a ni..
A kraws thisena inbualte chauh chhandam anni dawn si a. KRAWS ah i kir leh ang u...
Wednesday, 28 January 2015
FAHRAH PUAL
Khaw êng pawh hmu ngamlo khawpin pachhiatna chuan a tuam vel che a, I duhthlanna avang ni lovin a lohtheihlohna avang zawkin khawvel hrehawm tak chuan kawng a lo hawn sak ta si che a, dam ni hmel hmu zo lo khawpa nun beidawng taka i awm thin te kha aw! Chu mai nilovin piantirh atanga beiseina awm map lo beiseina sang ber pawh ngaihtuah chhin ngam a ni silo, kawng engkim maiah rualbanlohna in a tuam vel che a, mite'n thuamhnaw tha pui pui an neia, nang erawh chuan thuamhnaw t(r)et phing pheng i inbel a, Nie, khuanu pawh hian a van rêl mak thin ve ka ti thin. Hmasang mifing Lal Solomona meuh pawhin mak a tih em em proof- ngial a tum ngei kha a ni a, mahse, a chhan leh vâng a hrethiam phak bik miahlo.
Dam mawh hritlana tuamhlawmtu chunnu takngial pawh i nei ve lo a, naupang dang chu an nu leh pa te'n a kaia, ' a nu' tiin hlim takin an nuia, nang erawh 'a nu' tia kohtur pawh i nei ve loa, kohtur neihloh chu sawi loh a hmel rêng i hre silo.. Vanduaina chuan i hma a hruaiin i hnung a dâwl tlat bawk si.. In leh lo ropui tak leh khum nuam takah mite an mu a, banket pawh nalh tak leh changkang tak an sin a, nang erawh mi bathlar mai i changa, chu pawh zan khaw tairekah Ui vau ang lekin hnawh kian i ni a, mut lum ve nana hmanraw awmchhun pawh parsal chhia mai maw le, khum nuam tak chu beisei ngam pawh a nilo, tual char rualrem lo zet mai leh bumboh tak mai kha i tana hmun him lai a ni tlat mai si a..
Khawvel hi zawng a hahthlak a ni e. Joba leh Jeremia pawh khan hun hrehawm tak chu anlo tuar ve tawha, an pian nî te, chhul chhunga an awm laite kha anchhia an lo lawh ve hial a, nih kha lo piang lo law law ila tih chang te i nei ngei thinin ka ring. mi hmuhsit tur reng renga damchhung nî han hman chu, tuar thiam a har dawn mange. A then pian tirh atang phatin khua an hmu ve theiloa, benga thil ngaithla ve chak em em te pawh chu an beng a ngawng thunga, kea kal chak te an ke a bûla, famkimlohna khawvel hi a lo van famkim lawi si em! A thente chu thawhrimna in an mamawh a phuruk zolo a, an damchhung in nawmsakna kawl êng an hmu phak leh silo a, 'khuarel thuhmun' tih Bible in a sawi hi zawng a dik hian a dik thlap mai a ni..
Thil ropui inthup tlat thung chu, an hrehawmna te, piangsual rethei taka awm an nih leh mi nuihsat tuar thin niawmlo tak maia lawmna thuruk an nei tlat mai lai hi a ni.. A vuakna vuala tihdam hi an van nichiang kher em! Mite tana malsawmna thlen tu zuk ni let hlauh si a,, a rêl mak leh si teh e.. Van mithianghlim te pawh khian vanram an thlen hun an lo nghakhlel ve ngawtin ka ring thin...
Heng fahrah, piangsual te hi an ruang buaipuitu nei lovin thihna kut vawtin nuaiin, lungchhe vankaiin an ruang bulah tah tu nei ve lo mahse, an chanvo a van ropui em!! Kutdawh Lazara thiha Abrahama angchhunga (Abraham Bosom) a kal ang kha an tana ruat a ni si a.. Nu leh pa neilo fahrah te chuan nu ropui leh pa ropui vanah an nei si a, chu chuan an mit ata mittui a la hruk hul sak khawp ang.. Piangsual chanhai te zawng zawng pawhin chanvo ropui an la chang ve ngei anga, piansualna rêng a awm tawh lovang, van ropuina a thuamin an an awm tawh dawn si a.. A fakimna zawng zawng chu nakinah engtikniah emaw chuan a la thleng ngei dawn si a. Thihna leh natna rêng a awm tawh lo'ng..
FAHRAH, PIANGSUAL NU LEH PA NEILO TE PUAL deuh bîk atan ka hlan e...
PATHIAN RORELNA Juda & Jentail te programme
Pathian rorel dan hi a makin a ropui khawp mai, khawvel thil ropuite thlang lo va, mi fing leh mi thiltithei tak tak te thlang lo va thil holam tak leh mawlmang ve tak tak te a ropui puan chhuah nana a hmang tlat maite hi juda te khan an hriatthiamloh ber te zing a mi a ni ngei ang, ka sawi tum tak chu a ni lo nain, "kraws thu chu boral mekte tan chuan âtna a ni si a," tih ziak ang kha a ni. Leilung piantirh atanga Pathian programme duan dan hi a maka mimal tinte pawh hian zawhna tam tak zawh tur kan nei ngei hlawmin ka ring. A thil ruahman leh a programme duan lawk te hi khawvel finnain a hmuh chhuah zawh hauhloh tur tam tak a awma, chutihrualin, mihringte hmuhchhuah tur leh hriatthiam tur tam tak a awm ve bawk. A thilrel thenkhatte hi chu mihringte hriatthiam theih loh tura a dah hi a rinawm bik lo a ni. A programme duan langsar tak hriatfiah theihna tak chu hrilhlawkna(prophesy) hi a ni a. Bible thu han bih ngun deuh hian a ziah hunlai nena han khaikhin phei chuan hun lo la awm tur vek an sawi a ni. Theologiant ropui tak Grace Theological Seminary, USA a mi Herman Hoyt-a chuan, "Genesis atanga Thupuan bu tawpna thleng hian hrilhlawkna thu a ni," tiin a lo sawi ve bawka. Hrilhlawkna hi chi hnih angin a ngaih theih bawk, a ziah hun atanga vawiin thlenga thil lo thleng tawh a awma, Kum BC tam fe liam tawha Zawlneite'n Messia lo kal tur an sawi kha, thu tisaa a lo chan tâk ang chi kha a awma chûng chu Historical prophesy an lo ti a. Hun lo la kal zel tur hrilhlawkna Predictive prophesy a awm a, Krista lo kallehna leh tâwpna hun tak tak kha a kawk daih a ni. Johana hnena Pathian inlarnaah pawh khan, "Chutichuan, i thil hmuh tawhte leh thil awm mekte leh, tûn hnua thil lo awm turte thu chu ziak rawh,"(Thup 1:19) a ti a. Daniela inlarna hmuhah pawh khan, "Ngai rawh, thinurna hun hnuhnung lama thil lo awm tur chu ka hriattir ang che; tâwpna hun ruata mi a ni si a,"(Dan 8:19) a ti leh bawk a. A tichiangtu leh mithiamte pawhina hrilhlawkna ropui bera an ngaih chu DANIELA HAPTA hi a ni a, chu chu Daniela 9:24-27 thu châng 4 tê mai hi a ni a, prophesy zirtu hmingthang ber ber te chuan Daniela hun BC zabi 5-na atanga khawvel tawp inkar hun 'world History' a kim vek an ti hial a ni. H.A. Ironside-a chuan, "Pathian lehkhabu puma chhinchhiah tlak ber a ni," a ti a. Sir Edward Denny-a chuan 'hrilhlawkna lungphum' a ti ve bawk. Chuvang chuan kan Bible hi Hrilhlawkna bu ti ta ila a sual tam vakin a rinawm loh. Hun kal tawh hian hun lo la thlengtur ruangâm a tilang zel bawka, thilsiam hian awmtan hun an nei ang bawk hian tawp hun a la nei dawna, chuvangin hrilhlawkna lam hi ngaihthah chi a ni lo a ni. Hrilhlawkna hi sawi tur a tam em ema, Pathian programme hun hnuhnung lam sawi ka tum ve a, Judate leh Jentail inkar lo chu ka ziak leng thei dawn lo a ni.
Juda hnam kan tih chuan Israelte pumpui sawinaah kan ngai taa, chronicle thlenga kan chhiar chuan Jakoba fa hnam sawm leh hnam hnih zinga mi Juda thlah khan ala kal zel si a, hriatthiam har tak a ni ve thoa, kei paw'n ka chhut nasa thina ka hriatthiamna a la rei vak bik lo, Isua ngei pawh Juda hnam atanga piang Davida bulpui a ni tih kan hriaa, Lalte chanchinah Israel leh Juda in a rawn then leh bawk sia, a hnam ang zawng pawh khan Bejamina hnam pawh kha hnam 11 lai mai khan an do rawn vel ruai nen, hetah hian a chiang ta a, 2 Lalte tawp lamah khan Lalte hovin an bawhchhiatna avangin Pathianin Babulon a tiliana Lal Nebukadnezzara lal laiin a hnuaia mi Nebuzaradana chuan Jerusalem a nuai chimita Solomona Temple tihchhiat a nih mai bakah bungbel an la a, Bubulon salah an tang taa, saltang an kir leh hnuah chuan a chi a chi, hnam leh hnam angin an kal ta loa, Juda hnam tiin emaw Israel tiin emaw a sawi theih ta a. Hun hreawm hunah chuan hnam 12 aiawh Pathianin nuaikhat singli sangli sakawlh thuneihna hmunah rawng bawltur a lakchhuah thu kan hmu leh chauh a ni(Thup 7:4-7).
Juda mite sawiloh theihloh a nih avangin ninawmin alang maitheia. Mahse, khawvel innghahna an nih miau avangin sawi a tula, Pathian hnam thlan an ni a. An luhluh tihvar nan chuan leilung piantirh ata hun hreawm vawr tawp(Great tribulation) an tuar a ngai dawn a chu chu Paula'n Israel mite chungah chawlawlna a thleng (Rom 11:25) a ti a, "Pathianin vawiin thlengin mutthlûkna thlarau a pe a, hmuh theihloh mitte hriat theih lohna bengte nen," a ti leha (Rom 11:8) Duet 29:4; Isaia 29:10; Sam 69:22;Rom 11:9 en bawk la) . Hei hi an Messia an duhloha an hnawl chhan chiah kha a nia, An Messia an hriat hun chu Antichrist rawn lan hunah a ni dawn chauh a ni.
Jentaite famkimna: An tlukna avang khan Keini Jentailte hnenah chhandamna a thlengta zawk a ni Israel mite thîk tir nan(Rom 11:11). Chuvang chuan gentail(ringtu kohhran) mite tan liau liau hun thim tuar lovin vanah min lawr dawn a ni. Pre-tribulation rapture theory hi a dik viau a ni. Ka sawitum goal ber gentail famkimna(rapture) hi a page-ah a leng ta ngang lo.
SECOND COMING
Jula lal Uzia lal lai khan vawikhat chu lir a nghing thut mai a, thlabar takin a kâr ruamah an tlanbo a, a then chu an thi teuh ngei ang. Chutiang chu Zawlnei Zakaria'n Isua lo kallehna( second coming) huna thleng tur angin a sawi a, Isua chu ropui takin Olive tlang atanga chhuakin Chawimawi a ni a( tumkau ni kan tih kha), kha Olive tlangah ngei khan a ke a rawn nghat ang a, tlâng chu chhak leh thlang zawngin a laiah a phel ang a, ruam nasa tak a awm ang, a tiave hmar lamah a tiave chhim lamah, Uzia lal laia in tlanbo ang khan a ti a.. (zak 14:4,5)
He Olive tlang hi Isua ke nghahna tur a nih avang a nih avangin, hmasang ata tawhin Thlanmualah an hmanga, hmani lawk pawh khan Nu pakhatin a pa ruang a han phum tur chu Arab hovin an lo suama, Car pawh an vawmchhiat sak vek nghe nghe kha, An sawi danin a tlâng mual zawng zawng chu mitthi ruang phumna in a khat vek an ti a ni.. Hindu hovin Yamuna leh Ganga lui kha sual tlenna leh chhandamna a an ngai ang deuh khan, he tlânga an inphum hian Chhandam an inring a nih a rinawm,, He he lai hmun a inphum si thlarau thiamloh changtur hi an van tam nasa dawn em ve le! BC hun laia tang tawha inphumna a ni si a,,. Juda intifing ho Isua Krawsa khengbettu te ho ngei pawh kha an tel ngei ang le.. A hmel pawh chu an hmu ngam ngût ang emaw chu le.. I awm hmun atang khan lo zeldin ve mai mai la,, Isua hmel i hmu ngam ang em?
Tunlaiah Pathiana harh tharna emaw mihlim emaw Lalpa hman bîk hian eng thu nge an sawi? Kei ka hriat danah chuan TAWPNA atana inpeih a tul tawhzia a ni tlangpui vek mai.. Nang i ni ve em? Zawlnei Joela khan a sawi kha," in Fapate in fanuten ka thu an hril ang a, in putar ten mumangah an mang anga, in tlangvalten inlarna an hmu ang,"a lo tih tawh kha. Nî thimah a chang ang a thla thisenah a chang ang' (joel 2 : 28-30). Thuthlung Tharah, " Nî tihthimin a awm anga thla a êng tawh lovang a, Van tangin arsite alo tla ang a, Van thiltihtheihnate chu tinghîn a ni ang, (mt 24:29) a ti a.. I inah khan rukru alo kal dawn tih i hre lo a, hria lang chuan inring renin chem tum nen i vêng ang, chutiang chiah chu TUMAN alo kal hun tur an hriatloh avangin inring renga awm a tul a ni. Tunah ngei hian.. LALPA rawn kal hunah chuan Vânte nasa taka riin a boral ang a, thil bulte chu meia em ralin a awm tawh ang a, lei leh a chhûnga hnathawh awmte hi a kâng ral ang(2 Petera 3:10)... Pu Rokunga'n, " Sumdawngtuin a sum zawng zawng, Kalsan a tul tawh ang; Lo neituin a thawhrimna chawlhsan a tul tawh ang. Thuhriltu leh zaipawl zawng zawng anlo reh thuap tawh ang; Vanin khawvel a au vang a, Lal hmaa ding turin," a tih ang mai kha a ni dawn si a.. Hmangaih tu leh hmangaihte inthen a tul dawn si a. A rapthlang dawn vawng vawng mange, Hmeichhe thlabar au aw in mipa thinlung a dêng dawt ang hi, tunah pawh hetiang hi a ni a, chu last judgment hunah phei chuan eng ang tak ni ang maw. Mual hnenah " min delh rawh," kan ti ang tih a hlauhawm a, a then chuan an ti ngei ang, nuihsan tute an nih avangin...
A chunga sawi ang khian Olive tlanga mitthi awm an chhuak ang a, Khawi hmuna mi pawh Mitthi thlan muala phum nilo te Ruang hlawm loha lo tawihral ta te leh Tui finrial mawng thlanmual thuk ber ber a, ruang awm zawng zawngte an rawn chhuak ang a, Misualte thawhlehna chu a van rapthlak dawn em! Nunna Bua hming ziah nilo te chu MEIDILAH an paih ang anga, (thup 20:13-15) nghaisakna mei khu chu chatuanin a chho ang a, chhun leh zan chawlh rêng a awm lovang," (thup 14: 11)
Fimkhurna thuchah Isuan a sawi hi, ngaihthah ngam chi a nilo. Eng hunah pawh rukru alo kal thei.
I CHAN TUR HI A ROPUI A SIN (Short)
He khawvelah hian tap leh rumin hringnun kan hmang thina, tuman min hnem theih tawh lova engmah hian hlimna min thlen zo lo a, lungaihnaten min chim a chu tih hunah Vanram chanchin hian kan lungngaihna leh hrehawma atang chuan beiseina nung min siam fo thin a ni tiraw?
Khup zawi tawhte thlamuanna pe tu a ni a. He khawvelah Kan hmangaih em em te kan thena, mual an liam a, kan rilru a na a, He leiah lah vawikhatmah kan hmu tawh dawn lova, chung hunahte pawh chuan min thlamuantu kan lungngaih lawma chantir tu chu VANRAM NGAIH HLA te a ni thin a nilawmni? 'Lallenna khawpui mawi ka thlen hun chuan sual thu neihnaten min chimphak tawh ngai lovang inelrelna awm lovin thihna ngei pawh chu a thi ve tawh ang' kan ti thin a, thihna ngei pawh a thih ve tawhna hmun tur chu thlen kan chak thin a. Ni eng pawh a awm tawh lo anga Lalpa ropuina chuan a en tawh ang(thup 21:23) chutianga nuam leh roui tur chu lo thlir chho ila.
A NALH HLE ANG: Lunghlute, rangkachakte, etc. Mawi em em in a incheichhuai dawn a 'thil tenawm leh bawlhhlawh reng reng an lut lovang(thup 21:27). A cheina hmanrua turte: jaspi, krustal, sapphir, kalkidon,smaragdin, sardonuk, kruso, birul, krusopra etc. Heng ho hi lunghlu man tam chi rangkachak thianghlim a ni dawn a ni(thup 21-).
VANRAM chang tura thawhrim a ngaihzia kan hria a. He khawvel sual hneh zet a kal tur a ni a. Thih leh natna awmlohna ringawt pawh lawmman VANRAM a nih tawh teh reng nen a tawk mai lo.
LAWMMAN a la awm zui male. heng lawmman hi Kan Pathian hi hmu turin min la fuih bawk a. (Mt 5:12; 6:1; Lk 6:23, 35; 1 Kor 3:8-15; 9:17-18; Heb 10: 35; 11 :16; ll Pet 2:13; Thup 22:12 etc. Heng tah hian a chiang hle a, awihloh ngawt chu a fu lovang. A ropui a sin.
LALLUKHUM a la awm ta deuh deuh hei zet hi chu Vanram i kal theihna Qualification khan a zir a ngai tawh ang. Mitin an thiltih angzel kha a ni dawn a (thup 22:12).
LALLUKHUM ngawt pawh chi nga lai male.
1. Hnehtu lallukhum (1 kor 9:25-27)
2. Felna lallukhum(ll Tim 4:18)
3. Hlimna lallukhum( l Thes: 2:19,20)
4. Ropuina lallukhum (l Pet 5:1-4)
5. Nunna lallukhum( Jak 1:12)
Sawisen a ni hlawm love. I chantur ropui zia hi ngaih tuah la hla siamtu chuan "Chatuan famkimna hun thlen hunin a van ropui dawn Krista zarah Riangvai chanhai hnehtu lian chan vohbik chawimawina LALLUKHUM changa kei ka ding ve tur chu" a ti hial a ni.
Heng zawng zawng hi Piangthar tha viau pawh ni ila kan thih hma chuan kan hlauh thei tih hria ila. BERAMNO NUNNA Bua hmingziakte chantur a ni(thup 21:27). Thih thlenga rinawmlo te chuan VANRAM an chang lovang. RINAWMIN awm la i chang thung ang.
Kan sawi seng lovang duh tawk tawh dawn ila. KAN CHAN TUR HI A ROPUI tih hriain theih tawpin ke i pen zel ang u.
A tawp ber atan he hla hi BEISEINA NUNG NEN han sa vang vang mai teh "Dam chhungin i thawk thuai ang u, Sual leh buaina karah hian; Nakinah Lal Isua zarah, Kraun ropui kan chang tawh a ng a".
Aw! lei Lallukhumte chuan chatuan ram an thleng lovang.
VIRGIN BIRTH (short)
Hmeichhe thianghlim mipa la pâwl loh(virgin) hi kan Bible kan chhiar chuan ka hmu nual maia, an chanvo pawh a ropui fu zel a ni. Israel fate Sinar thlaler atanga Jordan lui an pan dawn khan Midian ho nena Indona a lo thleng ta a, Mosia leh puithiam Eleazara chuan ruahmanna an siam a, Midian ho mipa naupang zawng zawng thah vek tur an ni a, hmeichhia mi pâwl tawh zawng zawng thah vek tur a ni bawk a, mi la pâwl loh chu an tana zuah vek tur a ni(Numbers 31:17,18) an mi thah an ruang khawìh avangin ni sarih chhung then thianghlim an nia, chuta an rallak chi hrang hrang zingah mipa la pâwl loh hmeichhia chu singthum sanghnih(32,000) lai an tling nghe nge a ni.
Israel fate hruaitu Mosia te Josua te an awm loh hnuah chuan an buai zo ta a, Chi leh chi inkarah indona a lo thlenga hnam 11 in Benjamina hnam chu an beihrawn ta a, Bejamina hnam hmeichhiate thah chihmih anni ta a, Israel mite fanu an neih tir thei tawh si lo a, Jabes-Gilead ram a mi, mipa muttui tawh leh an fanau te an sat hlum veka, mipa la pâwl loh hmeichhe 400-chu Benjamin ho nupui atan an pe ta a ni(Roreltute 21:10,11) a remchan em avangin ka sawi kual ta duah a ni.
Ka sawi tum leh ka post chhan tak chu Isua Krista kha Pathian fapa a ni tih a ni ber e.. Tunlai mi thiam pui pui Secular thinker te leh tunlaina hmanga Bible lip kual vel Modernism, Thiamna hmanga Bible zir Higher Critics, Liberalism ho hian 'Mari kha nula thianghlim nilovin mipa pâwl tawh ani' tiin an sawi nasa em ema,, Nula virgin a nilo an ti a ni. hetiang ho hi hman deuh khan ka thianpa nen kan bei nasa khawp maia, Isua an han nuihsawha, Mari ngei pawh tawng zahmawh tenawm tak taka an han ti chu rilru a na duh khawp mai. Khatiang group angahte khan kan thalaipui tam tak an awm si a, thlarau hruai kir lovin thlarau engzat tak hruaibo vang maw ka ti thin.. An reasoning pek reng reng hi a dik vel thlupin a hriata, zawi zawia thanglian chi a ni sia, Theory of Fvolution pawh Bible kalh tak zawi zawia lo thanglian a nih kha.. Fimkhur a tul khawp mai.
'Khawvel finin a zo lo ve' ti leh tawp mai ang, Science thiamna hi a ropuia Pathian thu hi a nemnghet zel tur a nih tehlul nen, mahse a ni lo lamah kan peng ta tlat hlawm a. Science thiamna danah chuan Chromosome mipa chi Y leh hmeichhe chi X a inbelhbawm chuan mihring thar alo siam ngeia, a bâk thil erawh hriatthiam phak rualoha ropui nula virgin Chhul chhunga Thlarau Thianghlimin nau a paitir hi a ni. A postles Creed-ah chuan, "A ni chu Thlarau Thianghlimin a paitira, A nûlat laiin Marin a hringa," (K.H.B 551) tiin kan hmua a ni. Birth Philosophy leh a behbawm Nu chhul chhunga naute insiam dan hi a ngaihnawmin ropui ka tih berte zing a mi a ni. Pathian hi a ropui ema, Mipa chi telloa rawn Insiam hi khawvel finna hian a hmu phat tlat lo a ni. Josefa nen an inhuala, an inpâwl hmain Thlarau Thianghlimin a paitir tih an hre ta a (Mt 1:18) tiin ka hmu a, Luka ziakah chuan Nula Thianghlim Davida thlah a mi, Josefa nupui hual Mari pum chhungah a awm thu kan hmu bawk (Luka 1:26,27) Thupuan 5:5-ah chuan " Sakeibaknei, juda hnam a mi, Davida Bulpui khan lehkhabu chu hawng tur leh a chhinchhiahna pasarih phelh turin a hneh ta," a van ropui em!
A kimchang takin sawi tawh lo ila, Zawlnei tên an sawi chu a rawn lang ta a ni..Mari nula thianghlim lak atanga min chhandamtu Isua piang ( virgin birth) hi pawm hmak mai tur a ni. Chhui zau vak ka tumloh avangin a kimchang lo maithei e. Bible hi Pathian thawkkhum diklo theilo tia pawm mai hi a tula, "Lei leh van a ral anga ka thu erawh a ral lovang," tiin Isua ngeiin a sawi si a, fundamentalist tak pawha rinhlehna thlipui a lo tleh hunah kan dinngheh a tul tak zet a ni. Heng thil hi a ropui ema, Thlarau khawvela rimawite leh van tawngte'n an puang seng si lo a.
DAM CHHÛNG NÎ
Tawi tlâng mawi tak mai, ni tla turin a chhun en phût mai chu chiang takin lang thei a, a chung zâwnah chuan chhum hlawm var tha tak mai invial tup tup chu ka thlir renga, a mawi khawp mai. Chu chhum var hlawm tha tak mai chu thlang lam hawiin a rawn chhuk thla zela, mat(lui) kam phaizawl chu a rawn zawh phei zela, a tira hlawm tha tak mai pawh chu a darhsarh tial tiala kâr lovah chuan Serchhip phaizawl ruam rai dap maiah chuan a darhsarh zo ta a, hmuh tur a awm ta lo. A rawn lan tantirh atanga a ral chhung inkar chu reilo tak, thingpui sen hâng in chhung chauh mai a ni.
Ka ngaihtuah chhunzawm zel a, hei tak mai hi Bible in , "Naktukah chuan eng nge lo awm dawn in hre si lo. In nunna chu eng nge ni? Chhûm rei lo tê lo langa, ral leh ang mai thin ang hi a ni si a," tiin alo sawia, "Kan dam chhung kumte chu kum sawmsarih a ni a, chakna avangin kum sawmriat pawh a ni thei e, nimahsela, a reina chu thawhrimna leh lungngaihna mai a ni, a ral thuaia keini pawh kan thlawk bo thin a nih hi," a ti leha, chakna avangin kum 80 tiin a rawn sawi a, he kum bithliah hi chu mi hrisel tha chuan a pel fo a, Genesis lamah 6:3-ah chuan thu thlun zawk chu kum 120-a nia a, hei hi chu tunlai khawvela mi hrisel tha leh damrei tak takte hian an pel meuhlo thung a ni.
Heng kum te hi, lehlam taka han thlir chuan kum rei tak a ni tho mai e. Damlo taksa damni hmel rêng hmu lo tan chuan rei tak a ni. An tan chuan thih leh nat awm tawhlohna hmuna kal vat vat mai chu thil duhawm leh chakawm ber a ni ngei ang. A thente chu vanglai nun an hmang dawn chauha thihna kut vawtin a nuai zuia, "Hmeichhe hrin tawh phawt chu reilo tê dam, buaina a khat a ni. Pangpar angin a lo chhuaka, a vuai leh a, Hlimthla angin a thlawk bo va, a awm hlen lo," tiin a sawi a. Mihring dinhmun chu heta tang hian a lang leh a," Mi zawng zawng hlobet ang an ni a, An ropuina zawng zawng pawh Hlobet par ang a ni. Hlobet chu a vuaia, A par chu a tla a," tiin a lo sawi leh bawk a ni.
Dam chhung ni rei loh thu chu a chiang thawkhat viaua, kan hun tawn zel hi chhiar thiam a tul takzeta, a harsa lai a ni bawk si a, mimal tin te hi zawhna inzawt ta theuh ila, mahni tawn ang angah pawh sawi tur neilo hi chu kan awm kher lo vang. A chung lamah khian kan hmu nuala, rei lo te dam, buaina a khat kan ni tih hi, a diklo tihrual a ni tlat lo a. Chu hun kan neih chu a thenin âm taka hman loh hlau vin, an sum neih ang ang an hmang rala, a tawpah mahni taksa ngei pawh chu tihchinpen a lo ni leh ta zela, a buai hian a buai nuaih mai, a then te chu an dam chhung hian natna khirhkhan tak tuarin hrehawm takin hun leh ni an hmang vea, khuarel thuhmun tak mai hi, Mihring taka rit tak hriatthiam phak loh khawpa hun harsa a ni fo thin. Beiseina rêng a awm thei tawh lo, chu beiseina pawh chuan beidawnna ruamah a hruai lût zel a, natna te thihna te pawh hian tumah a hlauh loa, ngamloh a nei bawk hek lo, nausen atanga putar thlengin a thuhnuaiah a dah vek bawka, thiamna finna in a chelh ding zo mawlhlo a nih hi, "finna a pun poh leh buaina a tama, hriatna a pun poh leh manganna a pung," Bible in a tih hi a nî têlin a dikna a lang tual tual zel bawk a.
Engti kawng zawng pawha han ngaihtuah pawh hian, a buai nuaih ringawt mai hian a hriat thin, khaunu thil duan dan hi a mak ema, mihringin damchhunga a hriat phakloh inphum sî, hailan rualloh tam tak a awm vei rawl nen, a thenin hlimna an zawnga lungngaihna khurah an tlu lut leha, a then environment-in a zir loh avang te pawh a ni ang, dam chhung chu chhiatna hlir maiin a tuama, mi fel leh mi dik kan tih ngei pawh chu an hmuingil leh chuang hauhloa, mi pamham tak leh Pathian thu ngaihsak vak lo, khawtlanga mi hnawksak te an hmuingil ve leh hlauh thung maia, a thenin an sualnaah thiam changin an awm leh hlauha, pawi sawi lo te'n an tawrh chang a awm leh fo thin. Heng zawng zawng hi uluk taka ngaihtuah chuan lungawina hi khawvelah hian a awm tlat lo a ni..
A pawimawh ber mai chu, DAM CHHÛNG NI chhiar thiam hi a ni. Chhiar thiam lah chu a har em ema, thil awlai lo ber te zinga mi a ni ngei ang. Hla phuah thiam tak mai Pu P.S Chongthu chuan mawi tak maiin a rawn her rema, "Kan dam chhung, kan dam lai ni, Chhiar dan min hrilh ve la, Finna thinlung neih phah hial nan,' "Zawhtluang tui ang a dam nâng, Piallei ram dai mah se, Khuanu lung tilawm lêng la; Rauthla lêng vâng sângah maw Ngur nun a chan ve nan, Nitin lawm rawh a sakhming hlu," tiin fiah felfai takin a rawn sawi a. He dam chhung ni hi entik ni-ah emaw chuan a lo la ral ngei ang, chu mi hma chuan Pathian duhzawnga awma, harsa ti chung pawha amah hnaih tlat a ngaia, nitin tawngtai chunga amah kan dawr a tul a ni..
He dam chhung ni chhiar dan tha ber chu ISUA neih hi a ni si a.
Bible châng lak chhuah tak(rifer) tarlang ila; (Joba 14:1,2; Sam90:1-10; Jakoba 4:14; 1 Petera 1:24; Thuhriltu 1:18 )
Subscribe to:
Posts (Atom)