Wednesday, 29 July 2015

HRINGNUN PÂRMÂWI

Hringnun tipârmâwi zualtu chu a sakruangah chauh zawng ta ang ni ila, tlema hmaitlâng rual vak lo tan chuan chhohreivûng phelhdarh tluka thil har leh beisei tur awm lo ang hi a ni ngei ang, vun ngo tak hmeltha tak mai, keini ang kut thap hrit hret tana piai ngam loh khawpa mâm tha tak tân pawh eng chena pârmâwi nge ni bîk ang aw? Engkim mai hiang vânglai hun a neia, "A ke vawikhat a per chuan Europe khawmual chu a nghîng a nimai," tia an sawi Nepoleon-a meuh pawh chuan avânglai hun a hmang reng bîk lo, chuai nî leh kum te a nei ve a, chu hmelma hnuhnung ber phei chu a pumpelh thei bîk lo a sin. A vânglai chanchin chu hnutchhiah tho mahse, chu chuan a tipârmâwi kim tak maw. Hmeltha tak leh zei tak, a nuih zawng ringawt pawha val tiluhaitu chu, hmelchhe baibâwk tê tê aia a chungnun bîkna engnge ni ang? A hmaitlâng rual bîkna te leh a sam sen thur mai te chuan a tipârmawi ta riau mai em ni? A vânglai hunah chuan a duhawmin a tuai nalh viau pawh a ni ang, duh lo eng ang mahse tar lam kan pan tlâng ta sa sa bawka, zawi zawiin a kumin a hnâwl hret hret anga, a mitmeng mâm nalh tak thin pawh chu a nuih zawngte chuan a chuar sak tawh ang a, chutia a kumin hmalam apan zel takah chuan a mawngbawr mûm mat lai te pawh chu a lo sâwng tai tawh anga, a bân chum taih mai te pawh chu tihrawl tha a awm tawh lo tih hriat fahran hian a khing vei ut anga, saphu kâwr ianga ze tial mawi chhuahin a tial rak tawh anga, a ngal te pawh chuan chehpa rêp fîp iangin lawm a hlawh tawh lo ang a, a malpui vâwng tha zet thin pawh chu natnain a eichhiat tâkah chuan a vun chauhvin a tuam hun a la thleng ngei ang, a kut zungtang chum buâng pawh chu zâwng(monkey) kut ang maiin a sei sung anga, tah zet chuan a pãrmawina zawng zawh pawh chu a thâmral ta. Hmaitlâng rual vak lo te tan pawh hringnun khawvel a nih miau avangin kan inang ta pût mai. Chhungril thleng si lo va, a langthei lama hawi pir vuh ringawt pawh a pâr timawitu zawng a nih bîk dawn loh tawp hi, hringnun chu a tham ral leh nge nge thina, a enga chu nge a pârmawina chu ni ta ang le? Pawn lam lan danah chuan hawihhâwm tak hmelpu si chhungril nun rintlak leh si loh pawh a awm ve theih bawka, chutiangin hmel bumro pui pui sual deuh tura kan ngaihte chhungril nun chu a tha em em fo a, hmel han en reng rênga 'Puak' ti ve deuh anga lan nun pawh tenawm tak tak a ni ve tho bawka, lehlamah mi'n eng vaka an ngaih lem loh te nun chu a thianghlim leh fo bawka, pawn lam hmuh theih atang chuan a tihmuhnawmtu leh a pâr timawitu ber chu hriatthiam har tak a nia, a tipârmawi zo lo a ni ber mai. Lehlamah chhungril nun tha chu pawn lamah pawh a langchhuak nge nge bawka, kan vawikhat hmuhna atang ringawt pawhin "hei chu Pathian thlarauvin a hrual hrep hnu a nih hi a" tih mai tur han luh thûk vak ngai lo va hriat theih a awm bawka, mi nun tha leh ngîl tak chu kan vawihnih khat hmuhnaah pawh kan tin zawn thiam tawh mai thin. Chung ang te chu a zîk a chawr chhuah phat atanga duang taka thanga, mawi taka pârchhuak nun a awm ve bawk. Hei vethung hi chu hringnun tipârmawitu chu a ni lo tih loh rual chu a ni lo. Kan Bible ah chuan,"Insûmtheihna chu thlarau rah a ni," tiin a sawia, chumi phena thil biru tak mai dawihtheihna chu, hei tak mai hi a ni hringnun pawnglâng mai ni lo va tipâr chhuaktu chu, a word milpui pawh a tam anga heng thu hi a zaua a zîm thei ang berin han chhuzui leh ta i la. A huho va kan chenhona hmunah leh chhungkuaah pawh he nun tello hi chuan nupa pawh an awm dun thei lo anga, nun ho hrim hrim hi a har ngawt ang, inhriatthiam ngai vek kan nih si avangin dawhtheihna nun hi thil namai lo tak a ni. A zîm thei ang berin kan ti ta sa sa bawka, zân mut hma duh huna a hma zawnga bengchheng awm lo, mut ve leha benchheng ta riau mai te, mutchhuak lutuk tawh kara thawm ri deuh sek mai te, natna lian tham vak lo, hnuk a hnai emaw a hla emaw han tawrh nikhuaa naupang hlim awmmawh au vau vau maite chuan thinglung a tizîng chiai maia, thâwklehkhata han phîn darh vek mai chu thil châkawm tak mai a ni ta ve ang, tah tak chuan dawhtheihna neilo ta ila eng ang takin nge pawi kan sawi ang tih erawh ngaituah tham a tling. Chumi huna ngaihtuahna fîm taka ka lo hmuh hman hlauh chuan a pawi tur pawh a pawi lo mai thin. Pâwl leh a huho thil kan rawngbawlna thleng pawhin a ni. Kan committee-na hmun rêng rêngah te pawh ngaihdan hrang leh rindan hrang nei kan ni veka, hêng thilah te hian Thlarau rah dawhtheihna te a awm loh chuan Atom bomb ang maia puak darh thei thil a ni. Chûng te avang chuan apâr timawi zualtu chu kan hmelthatna leh kan polite-na te a ni ngawt lo va, chu erawh kan nunna hlu tak a ral rualin a chuai mai thin. He dawhtheihna nun hi chu a tlo va, piangphunga rualbanlo a ni emaw ni lo emaw hringnun mâwi taka tipârvultu chu hêng Thlarau rah te hi a ni tiin tlip mai teh ang.

HOMOSEXUALISM/SAME SEX

Ka thin a rim ve ngang a ni ang. Tlangval virgin dik tak hian, ka pai lai nau a che deuh hruta ka'n hriat pek chu le. A ruh lang leh a ruh kawl mai ni lo vin a thlîng baw hawkin ka'n sawi teh ang. Ka thuamhnaw khai kân ka hnek thên nawlh nawlh te kha mawkawhur leh a behbâwm (Gay & Lesbian) te ho chu han ni se; nâ an ti ve ngawt ang. Inneihna Court hmaa phalsaktu te phei chu ni se, An bek an tuai ve vawt vawt ang mawle. Eng pawh ni se, Mahni awm hmuna lo inhrosak chiam mai pawh chu a sâwt viau hlei law. . He ka thinrim deuh phat dawn vang hian a ni mahna hman zân nilai thupui Europe ram hmasawnna leh kohhran sawi hona leh pawnlama changkâng tak a chhûng lam ngêt si te, ka ngaihdan ka rawn ziaka, chumai ni lo vin, genetics lamah atawp khar chhohna atân hurna chungchang ka'n belh chiam ni. "ka rawn post tawha" ka'n tih hram zel chhan chu, rilrua thu awm kan ziah tawh, tuna rawn lang leh si, ziah rem tak a awma, ziah tawh hnu dah leh thin kha a fuh ber lova, a hma ami kan tinzâwn thiam theih nâna timai chauh ka ni. Ka post tawh ka chhuan avang emaw i lo ti ang e. . ka friend list-a mahni nihna hre lo TUAI, a tira mipa nge hmeichhia tih ka hriat hran theih miah loh te khan lo hmu ve mai mai se la, ka mawl deuh hlek a ni tih te pawh hi a thu phungin min rawn hriatpui ve mai mai se; a thlîng baw hawkin ka âng dawn ka ti tawh ta sa sa bawk a. . Heng thil zawng zawng hi Pathian thu theology ka tuipui tâk vak atang khan ka thinlungah topic hrang hlak hian a rawn tel nghala, a chhan chu hun hnuhnung (Eschatology) lama ka tui vang a nia, chumi subject-ah a tel ve tlat a tin ni. Hemi Same Sex zawng zawng pawh hi Modern Chritianity-ah a inzeh thûkzia America ram mai ni lovin Europe khawmual zawng zawngah alanga, tin, zau huau mai rawngbawlna christian pawl hrang hrang Inunauna leh thian thatna Ecumenical movement lam hawi WCC leh Roman Catholic inkar zawng zawng research book leh official website lam te ka bih ka bih hian a tenawm ve khawpin ka hria. He thu pawh hi ka post tawha a thlavang hauhtu lam chuan min rawn khak ve hlak hlawm. Relegious pluralism a ni tih hre tho si hian, kan la thlawp tlat zu nia! . Hetiang thu hi ka vawi khat pawsna a ni hran lo tih chu 2012-13 chhoa ka thu ziak lo chhiar thin in awm chuan in hriat loh ka ring hlel lo. TUAI ho ka ngei dan te, ngei lo thei lo va min thlem ve khanglan dan te, ka hmêl a lo bumro vang nge ka tawng thei nek lehnghala, Heng ho chu fiamthu ti tak deuh hlekin ka rawn post chiam tawh kha a nia, ka sawi vak tawh lo mai ang. :-D Tenawm tak an ni. Group pakhatah thu ka posta, tuai hian a rawn kawmen ve niin, "Awi, ka awm dan hi a laklawh tawps pherh ka nia," a tia. A la zak eih lo. Ka'n en chianga a lo la ni tak tak zui a. . Juda hote khan hun awmzia an hre thiam lo va, Isuan hun awmzia hre turin a duh si, "Hun awmzia in hre fiah thiam si lo," a ti thlâwta, theipui hnah a tlâk kawlh chuan nipui a thaw dawn tih alanga, khuarel thilte chuan hun lo thleng tur an zia-in a rawn lantira chu chu ecocriticism an ti a. A pawimawh khawp mai. Kan khawvel hi a tawp tawh khawp mai, khawvel hun tawn atang hian hun awmziate pawh chhût a tha. Engtikah che a lo kal ang? Tun hnai maia, Women in the world Summit Khawmpui neihnaah America presiden lo ni tawh Bill Clincton-a nupui Hillary Clincton-i chuan thu sawiin, Sakhuanaah nau tihtlak (abortion) hi dân anga neih a duh thu a aupuia, Conservative Scholar Christian pa zahawm tak takin an khêng nasa hle. Kar hmasa zirtawpnîah US President Barak Hussein Obama chuan Supreme Court-ah SAME SEX MERRIAGE serh inang inneihna a rawn phal ta rup mai a. Inthlan hnuhnungah khan Billy Graham Evangelist Association chuan a khingpui pa atlin theihnan theih tawp an chhuaha mahse, a power nei ta zawk chuan power chak tak a rawn hmang zel ta chu a nia. Kum 2012-ah khan Christian mi leh sa Boxer ropui Manny Pacquiao-a khan Obama-a duh dân same sex marriage chu Pathian thu a nih lohzia a tlangaupui ve chiam kha a nia. Kut tum hum ruh meuhin mahni awmhmunah kan lo aupui ve kha mawle. . Chutiang khawp chuan Kristianna huangah pawh hmun lailum a changa, Roman Catholic te chuan heng thil hi an pawm hmak hmaka, Protestant zingah Evangelical kohhran inti meuh te pawh chuan mawngkawhur te pastor atan an nemnghet hmak hmaka, Sakhuanaah zung akaih thûkzia chu Bible letlingtu USA lehlin pakhat te phei chu Hmeichhe Bible an tihiala, NRSV te leh NIV translator zingah heng 'patil' kan tih te hi zu hmanga! NIV lamah chuan a hotu nu a inpuanga, "My lesbianism has always been a part of me... I was one of the many gay teenagers," tiin 'Gender Inclusive' an tia Mawngkawhurna pawh an sawi mâm purh mai. Rapthlak tak a ni. Mahse, Bible in a lo sawi vek mai. Tun tum chu sawi tur ka van ngah em! Page-in min daih ta ngang lo. ka tuah ve ngang a ni ang, ka type mar tha hle. Article dang ka type aiin hun ka hmang rei lo tlat. Bible term pawh ka luhchil hman ta ngang lo. Pathianin inpâwlna hi mipa leh hmeichhe inkârah chauh a siam.