I HRIAT RENG THIN NI

Lal Davida hian mihring dinhmun leh chanvo hi a hrechiang viau a ni tih a hriata, a thupui(heading) pawh khi Davida zawhna a ni a. "Mihring hi eng nge maw a niha, i hriat reng thin ni? Mihring fapa pawh hi eng nge maw a niha, i kan thin ni?' ka ti thin," (Sam 8:4). Joba paw'n he lai thu hi a lo lam ri ve nasa. Han zeldin hlek ta ila Davida hi mi thilchhût peih tak mai a ni a, he thu a sawi pawh hian zanah mahni chauhin pawnah a thu anga, van boruak zau tak(Universe) mai chu a thlir anga, Thla leh arsi lo eng chuai mai chu a thlir ngei anga, suangtuahna a vawrh nasa ngawtin ka ring. Pathian ropui zia hi amah aia hrechiangtu leh sawi tam tu an awm tlat lo a ni. Chung thilsiam a ngaihtuah chang chuan anmahni tawk theuha an mawizia a hrechianga a sawi nasa bawka, mihring suala khat mai kan nihzia a'n chhût hian thilsiam dang aia kan ropui leh si zia a ngaihtuah nasa tih a hriat a ni. Mihring nihna tlem sawi kan tum anga, bawhchhiatna atanga tan a tul zel si a. a tu a te pawh hian kan bel pawl tak chu a ni ngei ang, inhnialna tawp tawh lo tur rawn lan chhuahna a ni bawk a. Mahse, mihring kan nih chhung chuan sawi loh pawh tum ila a theih tlat loh a ni. Mihring chu suala khat kan nih miau avangin thenkhatte'n chhe lailet der (total depravity) kan ni an ti a, a ni lo ve phei zawng ka ti hauh lo hei erawh a bawblawk hreta uar dan a inchen lo hle. Hetiang hian sawi ta ila, nula aw no nalh tak mai chu T.V-ah a rawn zaia, a aw fâwn pawh a pe dik zaih mai, thiam a tum lutuka a duhthaw leh lutuk chuan atawp thlûk fân lai chu a'n tikikawi kual leh hrama, a tikhawlo leh ta. Chutiang ang chu engemaw zat chu kan awm maithei a ni. A nihna diktak ni tho si, mahse, han uar leh lutuk hian Pathian thu kan kalpui dan a tidang daih mai thin. Tichuan 'lungtum ang lek mai kan ni' an tia, thlarau hi an dahsang hle ringawta, taksa, nunna/rilru (body &Soul) chu an paihthla der maia, tisa châkna han hrîkthlaka sex han hman vel pawh chu sualah an ngai ta thin lo a. Changpât ang lek (Job 25:6; Sam 22 :6) tih pawh chu a nihna dik hrûlah an inhmu changpât leh ngawta. He chhe lailet der hi kan kalpui chuan tumah hi kan inhmu tuitang thei lo ang. Mi bawlhlawh leh sual kan nihna Biblein a sawi chu heta tang hian a fiaha, Paula chuan, " Tumah mifel tak rêng an awm lo, Pakhat mah an awm hauh lo... An leiin bumna thu an sawia an kam chhûngah rûl tur a awm a," (Rome 3:.10-18) a tia, heng atang hian alang bawka, a thu ka ziak thei dawn loa Bible châng rifer hi dah mai ang (Sam 14:1-3; 53:1-3; 22:6; 51:5; Job 25:6; Mt 3:7; 12:34; Isaia 64:6; Phil 3:5-8; Jer 17:9; Thuf 9:3; Mt 15:19). Bawhchhiatna avanga mihring dinhmun chu a chiang hle a ni. He 'Total depravity' in a kawh chu, mi zawng zawng mi tha ber leh sual ber thlengin Adama sualnah kan tel vek a, tumah inchhandam thei kan awm lo. Nimahsela, Thlarau Thianghlim puihna azarah mifelah chhiar kan ni ta ISUA KRISTA THISEN ah chauh chuan. Chuchuan a ken tel ringtute'na kan tih tur tam tam a awma sawi zawh sen a ni lo. Sawi hmasak awm tak a nih laiin helam hi sawi leh ta ila; Mihring hi bung thum awm anga zirtirna (Trichotomy) taksa(body) nuna(soul) thlarau(spirit) tia lak hran daih mai hi a fel hlel deuh Thlarau lama miril tak Watchman Nee-a khan a lehkhabu 'The Spiritual man' ah khan mihring hi bung thum angin a lo then fela, amah hi Krista pasaltha tak mai a ni nghe nghe, a chanchin hrechiangtu Kinnear-a chuan a thlarau nunin a tawn fiah sawina a ni a ti a. Hei hi text bu ang leh doctrince anga ngaiin an lo la ta hlawm a, a ziah danah pawi a awmloh laiin, hmun dangah daih chuan taksa, nunna, thlarau tih chu a bawblawka lo lain thlarau chauh chu an lo dah chungnunga Pathian thaw a nih avangin, taksa leh nunna chu rannungte neih ang lekah ngai an awm ta a ni. Chuvang chuan thianghlim taka han awm vel te chu an dah pawimawhlo hle thin. A hma sawi ang mai hian changpât ang lekah an indah fo thin. Hei hi chu bible zirtir dan a ni thei tlat lo. Mihring hi taksa leh thlarau infin tia bunghniha then (Dichotomy) hi a pawmawm zawka, lang thei (Body) phenah keimahnia bet a awm a, Mizo Bible ah a changin 'thlarau' a tia, a changin 'rilru' a tia, a changin 'nunna' a ti a, saptawngin Soul a tia Spirit a ti bawka sawi hran theihloh thil thuhmun a ni. Eglish Bible lamah chuan, Isuan,"Tunah ka rilru(Soul) a mangang e; eng nge ka sawi ang aw? a ti a(John 12:27) , "Isuan a sawi zawhin a rilru(Spirit) in a manganga," (Joh 13:21), thih hnua thlarau chhuak pawh 'soul' leh 'spirit' in a sawi ve ve. Rakili a thih kha a thlarau(Soul) a chhuah dawnin a thi ta (Gen 35:18) Elijan naupang thi a tihnun dawn khan nuna tih kha 'soul' a hmang leh bawk(1 Lalte 17:21). Soul leh Spirit hi a hman kawp tlat avangin paihthlak tur a awm lo a, taksa an dah pawimawhloh em em pawh chu Pathian faka kut ben nan(47:1) a ngai leh a, a khawngaihna chan vanga thu mai mai thei kan nihloh avangin kan taksa vêka kan pên chhuah a ngai tlat a. Chhandamna kan thawhchhuahpui zelna tur a ni si a.